Tặng nàng yêu hoa tím và nhớ Cõm
“Đến khi tôi biết thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi”
Kẹo tím
Ông ngoại tôi hay trồng cây cảnh nhưng violet không thuộc vào diện cây cảnh. Theo quan điểm ngày bé của tôi thì những loài cây được trồng vào chậu hẳn hoi, phải được cắt, tỉa, uốn nắn thường xuyên mới được gọi là cây cảnh. Violet chẳng thế, nó mọc hai bên cổng vào như cỏ dại, hoặc xum tụ ở một góc mảnh vườn. Chả ai tưới tắm, chả ai cắt tỉa mà hoa vẫn nở như cỏ. Những loài hoa không biết kiêu, không làm dáng thì chả ai gọi là cảnh cả. Nhà tôi không ai biết chăm cây và cũng không có chỗ nào trang trọng đến độ để được cây cảnh nên mẹ tôi chỉ xin ông loại hoa dễ trông như cỏ này về để trang trí nhà. Thế rồi violet mọc xen kẽ với bạch đàn như một sự tương phản kì dị.
Người ta gọi những loài hoa màu tím là hoa violet chứ thật ra tôi không biết loài hoa tím thơm mùi kẹo đó tên gì. Nó không khác nào khi bạn gọi một người con gái với danh từ là “gái”. Hay một người trai trẻ là thì được gọi là “trai”. Hai điều đó không có gì khác biệt.
“Đến khi tôi biết thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi”
Thỉnh thoảng tôi vẫn hay ngẩn ngơ câu thơ ấy khi nghĩ đến em.
Kẹo tím của tôi không gợi ai nhớ đến sự thủy chung cả. Tôi dám quyết là như thế. Kẹo tím có hình dáng giống địa lan nhưng nhỏ bé, cheo hờ hững như cái đèn lồng vào chính thân cây chứ không phải vào cành. Nhà tôi đơn giản, không nhất thiết cứ phải hồng, ly mới được ngự trên lọ. Đôi khi mẹ tôi ra bẻ vài cành violet vào cắm để trang trí cũng được mà để thờ cũng không sao. Kẹo của tôi không sắc nước hương trời. Từng bông hoa không có nhụy treo vào thân cây như cái đèn lồng mà cuống hoa thì mảnh như sợi chỉ, mỗi lúc gió qua nó đung đưa tưởng rời cả ra. Ấy vậy mà chẳng rời
Có đến chục năm trở lại đây tôi không còn bao giờ nhìn thấy hoa violet. Các bạn đừng tưởng là loại hoa người ta hay mua cắm kèm ngày tết. Mẹ hay gọi là violet vì nó màu tím nên tôi cũng quen gọi như thế nhưng để phân biệt rạch ròi với những loài hoa tím khác tôi xin gọi em là kẹo tím. Kẹo tím không thơm kiểu hương đông gió nội dù nó cũng không kiêu hơn cây cỏ là mấy. Mùi hương như được phết một lớp đường lên, ngọt ngọt giống hệt kẹo. Ngày bé tụi trẻ còn hay hái từng bông dâm bụt và hút mật nơi cuống hoa nên hương kẹo khiến chúng tôi phấn khích lắm. Tôi hít hà những bông kẹo tím khi còn ở nguyên trên cây chưa bị hái vào lọ mà thèm thuồng như những cái kẹo ngọt. Mật hoa ở đâu tôi cũng không biết nhưng chưa từng thấy con bướm nào ngó ngàng đến kẹo tím, bầu hương giấu vào một nơi bí ẩn nào đó, chỉ có lũ kiến tinh ranh bò từ thân đến ngọn. Có những khi mải hít hà từng bông mà những con kiến trườn bò lên cả mặt, cả cổ buồn buồn. Kiến đen hiền lắm, nó chẳng bao giờ đốt chứ không hung dữ như kiến lửa. Kì lạ thay, chính cành hoa cũng như rải đường, chạm tay vào có cảm giác dính như nước đường khô và dẫu vặt hết hoa tím đi vẫn thấy mùi kẹo ngọt tỏa ra từ cái thân cây khẳng khiu và nhiều là tua tủa xung quanh. Nếu cần hái kẹo tím vào cắm chảng bao giờ bạn cần đến dao hay kéo, cành nó giòn đến độ chỉ cần ngặt sang một bên đã gãy liền, thân trong như xốp trắng, dễ hút nước nên dẫu mỏng manh cũng thơm rất lâu. Loài hoa đó lớn lên và mất đi từ khi nào tôi cũng vô tâm không hề để ý đến. Nó như cỏ dại trong vườn, nếu có lỡ phạt đi tôi vẫn tin rằng nó sẽ còn mọc nên chưa bao giờ để ý đến sự mất tích của nó. Đến nay, không còn là một mùa, một năm, mà là cả một thập kỉ, kẹo tím đã thôi không còn mọc nữa. Ông ngoại cũng không trồng, mẹ tôi cũng không trồng. Khoảng đất xưa kia là của nó giờ đã thế vào khi thì là cỏ, lúc thì là đám 10 giờ, hoa sao,… Mỗi cây một mùa, không cây nào được lâu dù tất cả cũng là những loài cây sinh sôi như cỏ. Nhiều năm bẵng đi cho đến khi trưởng thành, tôi chợt nhớ kẹo tím da diết. Bỗng dưng thao thức muốn tìm lại nó như một người bạn đáng yêu tuổi nhỏ giữa lòng phố thị. Vẫn tuyệt nhiên không thấy. Trong vùng kí ức của mỗi con người, có những phần bị chìm khuất tưởng như chưa bao giờ được tồn tại, ấy vậy mà rất tự nhiên, không nguyên cớ gì lại ùa về như đã nằm ở nơi đó rất sâu, rất lâu.
Đáng nhẽ câu chuyện sẽ kết thúc ở đây vào ngày 29/12/2013. Có người tiếc rằng sao không phải là một cái kết có hậu, tôi sẽ nhận được một một bó kẹo tím từ môt chàng trai chẳng hạn. Tiếc rằng cuộc sống kém ngọt ngào đã khiến tôi thôi lãng mạn khi suy nghĩ về tình yêu. Vả lại, tôi không đang sáng tác để đi tìm một cái kết lí tưởng. Mồng 3 tết, tôi xin thôi không gọi em là kẹo tím nữa. Xin thứ lỗi vì những mạo nguội của tôi ở những nối nhớ thuộc về 10 năm trước. Bởi khi gặp lại kẹo tím tôi lại nhớ đến những nhận định đầy trải nghiệm của Ilya Grigoryevich Ehrenbur “Trí nhớ giữ gìn chi tiết này nhưng lại loại bỏ chi tiết khác. Tôi nhớ rất rõ ràng những chuyện hồi nhỏ và mới lớn lên, mà hoàn toàn không quan trọng, cũng như tôi nhớ một số người này mà quên bẵng đi một số người khác. Kí ức của ta giống như một ngọn đèn pha ô tô đang đi trong đêm, khi thì nó cho thấy một gốc cây, khi thì một trạm gác, khi một con người. Nhằm trình bày mạch lạc và chi tiết cuộc đời mình, người ta (đặc biệt là nhà văn) thường lấp đầy khoảng trống bằng những dự đoán, thật khó phân biệt đâu là chỗ hồi ức thực sự kết thúc và đâu là chỗ tiểu thuyết bắt đầu”. Ngày mùng 3 Tết với những nỗi buồn không thể gọi tên, tôi nhận thấy rõ mình mất mát ở đâu. Rõ rằng đã có một lỗ hổng rộng thếch khi tôi ngắm lại chiếc váy maxi tím nó mặc và và nằng nặc cho là đẹp để đi chụp ảnh. Tất cả còn nguyên ở mắc quần áo, một chiếc áo blazer dạ xanh nhạt màu mà nó thích. Rồi tôi ra mộ nó, gió đồng bao giờ cũng lộng hơn, đặc biệt khi tôi đứng nơi nghĩa trang mà đốt diêm châm hương cho bạn. Những chiếc mộ mới nằm riêng một chỗ, chưa kịp xanh cỏ, bó cúc trắng ai đặt trên mộ nó vẫn chưa kịp tàn. Có lẽ ai vừa mang đến trước tết. Tôi đọc lại bia mộ trên đó có ghi tên đứa bạn thân nhất, hưởng dương 21 tuổi. Thế là chưa đầy 50 ngày. Lúi húi đốt hương, gió thổi chưa kịp cháy hương đã tắt lửa. Đốt đến nửa bao diêm vẫn chưa cháy được que hương nào. Tôi đứng lấp vào một ngôi mộ có lẽ vừa sang tiểu và xây mới khang trang ở phía bên kia đường cho đỡ gió. Tình cờ, tôi thấy kẹo tím mọc tràn trên mộ. Chưa bao giờ tôi nghĩ rằng mình sẽ gặp lại em ở một nơi như thế. Tôi không biết vui khi ấy, hương đã châm xong. Tôi đi thắp mỗi phần mộ xung quanh một nén, và một vài ngôi mộ quanh đó kéo tím cũng mọc tràn. Đương nhiên tôi không dám hái về dù biết chỉ một cành hoa cũng đủ lan cả vườn rồi. Tôi chỉ ngắm nhìn, đất cằn ở những ngôi mộ không khiến cho những cây hoa xanh tốt được, nhưng nó vẫn sống và nở tràn hoa kín những phần mộ, thậm chí che kín cả bia mộ khiến tôi không nhìn thấy tên. Thân cây không còn dinh dính nhựa như kẹo tím ở nhà tôi 10 năm về trước. Chắc vì nắng nhiều chăng? Gió nhiều chăng? Đất cằn chăng? Hay bởi tử khi nặng nề? Hay vì hoa ngại tươi, hương ngại đưa ở nhưng nơi u buồn như thế. Từng cánh hoa cũng không dám tỏa hương như những bông hoa ở nhà tôi thuở trước. Có lẽ vì kẹo tím dễ mọc nên nó được người ta trồng ở nơi không ai chăm sóc? Hay người quá cố trước khi ra đi cũng đã từng yêu kẹo tím như tôi nên muốn mang theo nó về nơi chín suối? Tôi từ giã bạn không quên chụp lại một bức hình về kẹo tím. Vậy là giấc mơ tuổi nhỏ ngọt ngào hương kẹo đã khép lại bằng màu trắng của những cánh hồng bạch, những bó cúc trắng – hoa của bạn tôi.
“Người ta thương nhớ có ngần thôi”
Tôi xót xa chợt nhớ về câu thơ Nguyễn Bính, rồi 1 thập kỉ nữa tôi còn nhớ đến bạn mình như thuở nào. Kẹo tím ở đó trồng nơi khô cằn vẫn tràn hoa nhưng đã trót nhạt hương. Điều để người ta yêu nó, phân biệt nó với các loài hoa màu tím khác giờ đã gần như mất hết ở nơi nghĩa trang hoang vu này. Thôi, nơi đó ta cứ tạm gọi nó là violet, cũng như người nằm dưới đất sâu cũng dần bị tạm quên đi theo năm tháng, thậm chí bởi cả những người đã từng yêu thương họ. Cái dễ thấy nhất cũng chỉ là tên ghi trên bia mộ, những hình ảnh thời dương gian chập chờn về trong những giấc mơ của những người ở lại bởi ám ảnh, bởi đợi mong. 1 tháng, 1 năm, 1 thập kỉ,… rồi lâu hơn nữa mọi thứ cũng sẽ bị san phẳng như chưa từng xuấy hiện, kí ức cũng thế. Để rồi có ngày tôi cũng sẽ mất đến hơn một phút để cố nhớ lại gương mặt nhỏ nhắn của nó, cái dáng cao gầy, giọng nói vịt đực và nụ cười cố ngoác miệng ra nhưng bị giới hạn bởi đôi môi chúm chím,…Và biết đâu tôi cũng sẽ phải lấp đầy những kí ức về bạn mình bằng những dự đoán.
Nhị Nguyệt Vọng Nhật@Tinker@20140130
